Bại liệt là gì?
Bại liệt là một bệnh truyền nhiễm do nhiễm virus Polio theo đường gây nên, có thể bùng phát thành dịch. Có thể phòng tránh bằng cách chủ động tiêm chủng vaccine bại liệt.
Bệnh bại liệt được chia thành 3 loại: không điển hình, thể không liệt và thể liệt. Bệnh bại liệt có thể là một dạng bệnh nhẹ, như dạng bại liệt không liên quan đến hệ thần kinh trung ương, nhưng cũng có thể là dạng bệnh rất nghiêm trọng, như thể liệt. Hầu hết các bệnh nhân bị nhiễm bệnh có thể không biểu hiện triệu chứng hoặc triệu chứng không đặc trưng.
Bại liệt có dấu hiệu và triệu chứng sau.
Có 3 thể bệnh bại liệt: bại liệt thể nhẹ, bại liệt thể không liệt và bại liệt thể liệt. Tùy vào thể bệnh nào mà có các triệu chứng nặng nhẹ khác nhau.
- Bại liệt thể nhẹ: Có các biểu hiện giống như các bệnh nhiễm trùng do virus khác gây ra như: sốt cao, đau đầu, mất ngủ, rát cổ họng, buồn nôn và nôn mửa, táo bón hoặc tiêu chảy. Bệnh có thể hồi phục trong vài ngày.
- Bại liệt thể không liệt: hay thể viêm màng não vô khuẩn, sẽ có các dấu hiệu là đau đầu, cứng cổ, và thay đổi chức năng tâm thần.
- Bại liệt thể liệt: Là thể nặng và nguy hiểm nhất, các triệu chứng phổ biến nhất là sốt và sau đó đau đầu, cứng cổ và lưng, táo bón và nhạy cảm khi bị chạm vào người. Bệnh nhân dần dần mất cảm giác và vận động ở phần dưới của cơ thể dẫn đến liệt không đối xứng. Sau đó bệnh nhân sẽ phục hồi dần trong vòng từ 2 đến 6 tháng. Trong các trường hợp nặng hơn, nếu liệt cả tủy sống và hành tủy có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong.
Bại liệt có thể do các nguyên nhân.
Bệnh bại liệt do virus Polio gây ra. Virut Polio có 3 typ:
- Typ I : Giữ vai trò chính trong gây bệnh (90%) có tên gọi là Brunhilde.
- Typ II : có tên gọi là Lansing.
- Typ III: có tên gọi là Leon.
Đây là bệnh nguy hiểm và có sức lan truyền cao, có thể lây lan khi tiếp xúc với nước, thức ăn bị nhiễm phân của người bệnh. Người khỏe mạnh tiếp xúc với người bệnh bại liệt hoặc với người vừa dùng vắc xin bại liệt đường uống (đây là loại vắc xin được làm từ virus sống).
Đối tượng có nguy cơ mắc bại liệt.
Bệnh bại liệt là bệnh truyền nhiễm, khá phổ biến nên mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc bệnh. Bệnh đặc biệt dễ xảy ra đối với trẻ em nếu không được tiêm chủng vắc-xin.
Yếu tố làm tăng nguy cơ bại liệt, bao gồm:
-
Đi du lịch ở nơi có virus bại liệt hoặc đang có dịch bại liệt.
-
Tiếp xúc với người có mang virus bại liệt trong người.
-
Người có hệ miễn dịch suy giảm như là HIV/AIDS, bị cắt amiđan trước đây, chữa bệnh bằng xạ trị, người bị stress quá nhiều hoặc hoạt động cường độ cao trong thời gian dài rồi tiếp xúc với virus bại liệt khiến sức đề kháng kém.
-
Sử dụng nguồn nước ô nhiễm và các loại thực phẩm bẩn.
Xét nghiệm và chẩn đoán bại liệt
Bác sĩ xem xét các triệu chứng của bệnh nhân như: cứng cổ và lưng khó khăn khi nuốt và thở, có những phản xạ bất thường. Việc khám lâm sàng và tiến hành lấy mẫu dịch từ tủy sống bằng cách chọc dò tủy sống và kiểm tra dịch để tìm ra dấu hiệu nhiễm trùng. Ngoài ra có thể lấy mẫu phân, dịch từ cổ họng, và máu để kiểm tra có virus hay không.
Điều trị bại liệt hiệu quả
Hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bại liệt. Điều có thể làm chính là điều trị các triệu chứng do bệnh mang lại bao gồm dùng thuốc giảm đau (các loại thuốc ibuprofen hoặc những loại thuốc tương tự), tập vật lý trị liệu và thiết kế lối sống để cải thiện tình trạng sức khỏe.
Sử dụng các phương pháp điều trị bệnh bại liệt kịp thời sẽ giúp bạn phòng chống những biến chứng nguy hiểm đồng thời hạn chế sự tác động tiêu cực của bệnh đến hoạt động, sinh hoạt hằng ngày.
Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của bại liệt
Để kiểm soát và hạn chế được các diễn biến xấu của bệnh bại liệt, bạn nên:
-
Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị, liên hệ với bác sĩ khi có những bất thường trên cơ thể.
-
Thường xuyên tập vật lý trị liệu kết hợp với xoa bóp các cơ để tránh bị teo cơ.
-
Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
-
Phải tiêm chửng vác xin bại liệt trước khi đi đến những nơi đang có bệnh bại liệt.
Phương pháp phòng ngừa hiệu quả
-
Nếu có bất cứ biểu hiện nghi nhiễm bệnh hoặc mắc bệnh bại liệt hãy đến bệnh viện để được kiểm tra.
-
Tiêm chủng vắc-xin ngừa bại liệt trước khi đi du lịch.
-
Hạn chế tiếp xúc chung đụng các vật dụng như khăn, ly, nguồn nước có nguy cơ nhiễm bệnh.
Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo. Việc điều trị và dùng thuốc phải nghe theo bác sỹ chuyên môn